DEPREMİN ETKİLERİYLE BAŞA ÇIKMAK
İÇİN 10 ADIM
> ÇOCUKLARA NASIL YARDIM EDEBİLİRİZ
Depremin etkileriyle başa çıkmak için 10 adım çalışmamızı ebeveynler ve depremden etkilenmiş insanlarla ilgilenen kişiler için Paoletti Vakfı tarafından tasarlanan bir rehberdir. Bu 10 adım ile -depremden etkilenmiş çocuklarla nasıl iletişim kurulacağına ve nasıl davranılacağına dair nörobilimsel ve psiko-pedagojik çalışmalarımızın sonucu olarak ortaya çıkan bir yaklaşım yöntemi sunmaktayız. Bu birkaç basit öneriyle, depremin sizin ve çocuklarınızın psiko-fiziksel sağlığı üzerindeki olumsuz etkilerinin üstesinden gelmek ve umudu canlı tutmak için koruyucu rolünüzün ne kadar önemli olduğunu keşfedebilirsiniz. Zor zamanlarda bile çocuklara güvenli rehberlik ve ihtiyaç duydukları şefkati sunabileceğinizin mümkün olduğunu unutmayın. Karışıklık ve belirsizlik anlarında korkularımızla ve aynı zamanda onların üstesinden gelme olasılığıyla karşılaşırız. Bazen zorluklar, çektiğimiz acıyı güce ve kararlılığa dönüştürme gücümüzü keşfetmemizi sağlar.
1 ADIM > KAYNAKLAR: YARDIMI KABUL EDIN
İlk olarak, sahada size sunulan tüm yardım ve destek kaynakları tanımlayın. Örneğin:
• İlk yardım merkezi
• Temel ihtiyaçların dağıtımı (su, yiyecek, battaniye, çadır)
• Çocuğunuzun tutum ve davranışlarında endişe belirtileri fark edince hemen orada bulunan ve size yardımcı olabilecek gönüllülerden ve uzmanlardan yardım isteyin.
Ascolta "1 adim > Kaynaklar: yardimi kabul edin" su Spreaker.
2 ADIM > SEN ÖNEMLİSİN: ÖRNEK KİŞİ OL
Unutmayın ki çocuğunuz sizi gözlemleyerek duygularınızı, ruh halinizi hissedip aynı tepkileri sergilenmektedir. Siz onun referans noktasısınız: varlığınız ve örneğinizle bu zor anların üstesinden gelmesine yardımcı olabilirsiniz. Kendinizi sakinleştirmek için birkaç derin nefes alın ve toparlanmaya çalışın. Kendinize, sizin için gerçekten neyin önemli olduğunu ve çocuğunuzun bu durumdan ne öğrenmesini istediğinizi anlayın. Çocuğunuza yakın kalmak için bu anda en mahrem ve önemli değerleriniz size yol göstersin. Bu rehberdeki talimatları takip etmeyi çalışın.
Ascolta "2 adim > Sen önemlisin: örnek kişi ol" su Spreaker.
3 ADIM > ORTAMI HAZIRLA: GÜVENLİ BİR ÇEVRE OLUŞTURUN
Deprem hem yetişkinler hem de küçükler için denge bozucu bir olaydır. Güvenli bir yere taşınarak çocuklarınızı sakinleşmelerine yardımcı olun:
• Enkazlardan uzaklaşın ve onunla birlikte olmak için mümkün olduğunca çok çabalayınız
• Çocuğunuza yaşanan olaylar hakkında acı ve çaresizlikle dolu tepki veren kalabalık ortamlardan uzak durun.
• Çocuğunuzu acı dolu sahneler ve haberleri yayınlayan televizyon veya cep telefonuna maruz bırakmayınız.
• Güvenli bir yere taşındığınızda, onu oynamaya, resim yapmaya, veya okumaya yönlendirin; bu tür faaliyetler, duygularını ifade etmesine ve yaşadıklarını sindirmeye yardımcı olmak için çok önemlidir.
Ascolta "3 adim > Ortami hazirla: güvenli bir çevre oluşturun" su Spreaker.
4 ADIM > İHTİYAÇLARINI ANLAMAK: DAHA DİKKATLI OLALIM
Bu koşullarda çocukların desteğe ihtiyacı olabilir ama çoğu zaman bu tür destekleri kelimelerle ifade etmezler. Eğer çocuk bu aşağıdaki davranışları sergiliyorsa, bilin ki muhtemelen sizin yardımınıza ve yakınlığınıza ihtiyacı vardır.
Çocukta dikkate alınması gereken durumlar:
• Hareketsiziliği
• Yalnız kalma tercihi
• En basit duyguları da çok yoğun bir şekilde yaşanması
• Sessiz olması ve içine kapanmaya başlanması
• Olaylar hakkında sadece akranlarıyla konuşması
• Uzun süre dalması
Çocukla iletişim kurduğunuzda kendiniz sakin ve olumlu olmayı unutmayın. Nasıl olduğunu sorun ve ona neler olduğunu düşündüğünü sorun. Yargılamadan dinleyin, duygularını önemli olduğunu hissettirin. Çocukların isteklerine saygı gösterin (örneğin, “bana sarıl”, “bana neler olduğunu açıkla”, “birlikte oynayalım”, “benimle kal”, “benimle konuş”).
Sizinle paylaştığı duygularını kabul etmekten kormayın, verdiği cevapları dinleyin ve empati kurarak onu anladığınızı hissettiren cümleleri kurun: Örneğin “Sorduğun şeylere şimdi cevap veremiyorum ama bu konuda yardım isteyebiliriz”, “Ben de korkuyorum ama birlikte bu anın üstesinden gelebiliriz”.
Ascolta "4 adim > Ihtiyaçlarini anlamak: daha dikkatli olalim" su Spreaker.
5 ADIM > ALIŞKANLIKLARINIZ YARDIMCI OLUR:
DÜZENLI OLARAK YAPTIĞINIZ AKTIVITELERI SEÇINIZ
Hem yetişkinler hem de çocuklar için, deprem gibi acil durumlarda, istikrarlı bir günlük rutini sürdürmek ve deprem öncesi alışkanlıkları mümkün olduğunca yeniden oluşturmaya çalışmak çok önemlidir. Önceden belirlenmiş küçük ve düzenli günlük aktiviteler aracılığıyla, çocuğunuzun güven ve sakinliğini yeniden kazanmasına yardımcı olabilirsiniz. Çocukla aranızdaki bağı güçlendiren bir aktivite seçin ve sessiz, sakin bir yerde birlilkte uygulayın:
• Depremden önce birlikte sık sık söylediğiniz bir şarkıyı söyleyin
• Birlikte en sık oynadığınız oyunu oynayın
• El ele tutuşarak yürüyüş yapın
• Sarılın ve/veya birlikte sohbet edin
6 ADIM > REFERANS NOKTALARINIZI YENİDEN BELİRLEYİN:
GÜVENLIK HISSINİ YENIDEN INŞA EDİNİZ
Güvenli bir ortamı yeniden inşa etmek için sürdürdüğünüz çabalarınızda çocuğunuz için anlamlı bir nesne kullanabilirsiniz. Yapabiliyorsanız, özellikle çocuğunuz sevdiği ve depremden önce sık sık yanında bulundurduğu bir oyuncak (mümkünse deprem esnasında bozulmamış olanı) kullanmasına fırsat verin. Ancak, yanında tutup tutmama seçimini ona bırakın. Bir nesne bulmak mümkün değilse, defter, kalem, boya kalemi veya güzel alışkanlıkları ile ilgili diğer nesneleri kullanın.
7 ADIM > DÜZEN SİZE YARDIMCI OLACAK:
HER GÜN KÜÇÜK ADIMLAR ATMAYI TERCİH EDİN
Çocuklarınızın gelişimi için düzenli bir hayat şarttır. Ancak deprem onu geçici olarak olsa da kesintiye uğratır. Bunun için ufak günlük rutin eylemlerle tekrar o düzeni inşa edebilirsiniz. Aileniz için anlamlı bir an seçin (ailece yemek yemek, ailece oyun oynamak) ve günlük rutininiz oluşturmaya çalışın.
Ascolta "7 adim > Düzen size yardimci olacak: her gün küçük adimlar atmayi tercih edin" su Spreaker.
8 ADIM > UYKU ZAMANINA DİKKAT EDİN
Deprem gibi afetlerin meydana geldiğinde özellikle çocuklarda uyku bozukluğu vakaları sık sık rastlanmaktadır. Bu durumda:
• Uyumaya zorlamayın
• Dinlenmek istediğinde ona eşlik ediniz
• Uyuyan çocuğunuzdan uzaklaşmayın: uyandığında sizi kolayca bulabilsin
• Uykuya dalmadan en az yarım saat önce ortamı olabildiğince güvenilir ve huzurlu hale getirin
9 ADIM > OLAYI AÇIKLAMAK:
DEPREMİ ANLATIRKEN UYGUN KELİMELERİ SEÇİN
Çocuklar oldukça meraklıdır ve sık sık soru sorarlar. Ancak deprem gibi büyük olaylar için durumu algılamak ve soru sormak için daha uzun bir zamana ihtiyaçları vardır. Onun için çocuklara zaman tanıyın. Olay ile ilgili soru sormaya başladıkları anda bu önerileri takip ederek onlara destek olabilirsiniz:
• Konuşmalarınız sakin bir yerde yapınız
• Çocukların anlayabileceği bir dilden konuşun, doğru kelimeleri seçin
• Sakin bir şekilde açıklayınız
• İlk verdiğiniz açıklamayı değiştirmeyiniz; zamanla farklı detaylar ekleyebilirsiniz.
• Yardımın geleceğini ve diğer insanların size yardım edeceği ifade edin.
• 7 yaşından daha büyük çocuklara bu durum ile ilgili duygularınızı dikkatli bir şekilde paylaşabilirsiniz: 1. “Ben de çok üzgünüm çünkü depremin zararları çok büyük…”; 2. “... ama aynı zamanda herkes bize yardımcı olmaya çalıştığı için umutluyum”
…”; 3. “... Bütün dünya bize yardım etmeye çalışıyor ve zamanla durumumuz iyileşecek”.
Ascolta "9 adim > Olayi açiklamak: depremi anlatirken uygun kelimeleri seçin" su Spreaker.
10 ADIM > GRUBUN GÜCÜ: BU REHBERİ YAYGINLAŞTIRIN
Çocuklar için elinizden geleni yaptıktan sonra toplum olarak gerçekleştirilen insiyatiflere katılım sağlayın ve söz konusu bu rehberi yaygınlaştırınız.
Ascolta "10 adim > Grubun gücü: bu rehberi yayginlaştirin" su Spreaker.
PATRIZIO PAOLETTI VAKFI PSİKO-PEDAGOJİ EKİBİ TARAFINDAN
Paoletti Vakfı, İtalya’nın Ulusal Üçüncü Sektörün Siciline kayıtlı olan bir hayır kurumudur. 21 yıldır çocukları destekleyen projelerde aktif rol oynamakta ve bilimsel, eğitim ve öğretim alanlarında faaliyet gösteren bir araştırma enstitüsüdür. Psikoterapistler, psikologlar, pedagoglar ve eğitimcilerden oluşan bilimsel Vakfın ekibimizin afet durumları yönetmek için pedagojik destek vermekle uzmanlaşmıştır. Vakıf, 2009 yılından bu yana, hem İtalya’da hem de yurtdışında dempremlerden etkileyen çeşitli bölgelerde yaşayanlara destek vermek adına özenle tasarlanmış projeler uygulamakta ve inisiyatif almaktadır. 2010 yılında, Paoletti Vakfı, afet sonrası uygulanması gereken müdahle süreci (pediatri kliniğinin yeniden etkinleştirilmesi, çöken okulların yapı denetim ve incelenmesi) gerçekleştirmek için Haiti’de bir misyon başlatmıştır. 2009, 2012 ve 2016 yıllarında Paoletti Vakfı, İtalya bölgelerini vuran depremlerin ardından ebeveynler ve bütün vatandaşlara yönelik pedagojik destek hizmetleri sunumuştur. Vakfın pedagojik ekibi, deprem sonrası ortaya çıkan ruhusal ve psikolojik sorunları gidermek adına binlerce ebeveyn, öğretmen ve yetişkine destek veren “Geleceği Öngörmek” projesini de geliştirmiştir.
> Bibliyografi
- Dyregrov A., Raundalen M, Cosa dire ai bambini in caso di terremoto, Center for Crisis Psychology, Bergen, Norvegia.
- Paoletti, P., Di Giuseppe, T., Lillo, C., Dotan Ben-Soussan, T., Bozkurt, A., Tabibnia, G., Kelmendi, K., Warthe, G.W., Leshem, R., Bigo, V., Ireri, A., Mwangi, C., Bhattacharya, N., Perasso, G. (2022). What can we learn from the Covid-19 pandemic? Resilience for the future and neuropsychopedagogical insights. Frontiers in Psychology. doi: 10.3389/fpsyg.2022.993991
- Paoletti, P., Di Giuseppe, T., Lillo, C., Anella, S., Santinelli, A. (2022). Le Dieci Chiavi della Resilienza.
Link: https://fondazionepatriziopaoletti.org/10-chiavi-resilienza/ - Troiano M., Lardo T., Tecniche di gestione dello stress da evento critico, Società italiana di psicologia dell’emergenza.
Patrizio Paoletti Vakfı
Via Nazionale, 230 - 00184 Rome
Tel +39 06 80 82 599 - [email protected]
fondazionepatriziopaoletti.org
